De tentoonstellingen in H’ART Museum staan dit jaar in het teken van de 750ste verjaardag van de stad Amsterdam. De veelkleurige tentoonstelling Happy Birthday Amsterdam bracht tot 17 maart met oude en eigentijdse kunstenaars een ode aan de stad die al eeuwenlang gastvrijheid biedt aan vrije en creatieve geesten. Deze party is over, maar het volgende feest is alweer begonnen.
Aan de hand van topstukken uit The Leiden Collection wordt een beeld geschetst van het dagelijks leven in Amsterdam. De kern van deze expositie bestaat uit 18 Rembrandts die, aldus het persbericht, voor het eerst samen in Amsterdam gepresenteerd worden. De oplettende lezer denkt wellicht: die hebben we toch al eerder gezien? En inderdaad werden in 2023 ook topstukken uit deze privéverzameling getoond. In de huidige tentoonstelling worden de Rembrandts met andere zeventiende-eeuwse meesters uit The Leiden Collection getoond vanuit een verrassende invalshoek: het dagelijks leven in het Amsterdam van de zeventiende-eeuw.
De Rembrandts verkeren in het goede gezelschap van Frans Hals, Jan Steen, Ferdinand Bol, Gerard Dou, Frans van Mieris en een vergeten vrouwelijke kunstenaar: Maria Schalcken; de herontdekte zuster van Godfried Schalcken. Met portretten en interieurstukken schetsten zij een beeld van de toenmalige wereld.
Het verhaal begint met de jonge Rembrandt (1606-1669) en zijn collega en rivaal Jan Lievens. In dit ‘edel Leidsch schildersduo’ ontdekte Constantijn Huyghens, de kunstminnende secretaris van de stadhouder Frederik Hendrik, in 1626 al aanstormend talent. Op hen volgen thematisch gerangschikt de eerdergenoemde kunstenaars. Het sluitstuk vormt Johannes Vermeers Jonge vrouw aan het Virginaal. Het doek -de enige Vermeer in privé bezit- werd speciaal voor deze tentoonstelling gerestaureerd.
Het leeuwendeel van de getoonde werken bestaat uit portretten van welgestelde zeventiende-eeuwse burgers. Als het gaat over presentatie werden zij niet gehinderd door enige vorm van bescheidenheid. Zolang de welstand werd verkregen door hard werken en een godsvruchtige levenshouding was er niets aan de hand. De Amsterdamse burgervaders en kooplieden hadden het katholicisme ten gunste van de Reformatie afgezworen. Na de Opstand waarmee de Noordelijke Nederlanden het Spaanse juk van zich hadden afgeworpen, was de openbare uitoefening van de katholieke eredienst sinds de late zestiende- tot het midden van de 19e eeuw verboden. Maar de calvinisten hadden het motto van de Heilige Benedictus van Nursia bewaard: Ora et Labora: bid en werk! Beide werkwoorden kom je in 17e -eeuwse schilderijen veelvuldig tegen, zoals in Jan Steens gebed voor de maaltijd.
Pronken met je rijkdom, je imago versterken met een (zelf)portret, genieten van de goede zaken des levens als eten, drinken, literatuur en muziek: je ziet het in de nu getoonde schilderijen van Rembrandt en tijdgenoten. In vijfenzeventig kunstwerken schetst de expositie Van Rembrandt tot Vermeer alle facetten van het leven in Amsterdam. Mensen spelen de hoofdrol: jong en oud, arm of rijk, mooi én -ik zou bijna zeggen liefst- lelijk. Een doorleefd, door het leven getekend oud gerimpeld gezicht vormt een artistieke uitdaging; niet alleen voor Rembrandt, maar ook voor Jan Steen.
The Leiden Collection
Bij de opening van de expositie in 2023 vertelde de Dr. Thomas S. Kaplan, dat hij als kind al bewondering had voor het werk van Rembrandt. Zijn ouders namen hem mee naar Amsterdam om Rembrandts werk met eigen ogen te zien! Wie had toen kunnen bevroeden dat dit kind later de eigenaar zou worden van de grootste privéverzameling Rembrandt en tijdgenoten. Uit eerbied voor Rembrandt gaf Kaplan zijn collectie de naam van de geboortestad van zijn held. Hij verzamelde niet alleen voor zichzelf; met reizende tentoonstellingen deelt hij zijn verzameling graag met anderen. Zijn schilderijen zijn sinds 2017 achtereenvolgens in Parijs, Beijing, Sjanghai, Moskou, St. Petersburg en Abu Dhabi te zien geweest. Zijn inzet voor de Nederlandse cultuur is niet onopgemerkt gebleven. Met de benoeming tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau ontving hij in 2018 letterlijk de kroon op zijn werk.
Vrouwen in beeld
In de tentoonstelling zijn behalve een door Maria Schalcken geschilderd werk ook veel portretten van vrouwen te zien. Niet alleen dames van stand, zakenvrouwen, historische, mythologische en Bijbelse vrouwen, maar ook alledaagse types. In een door Tessel ten Zweege gecreëerde verhaallijn passeren ze vanuit feministisch perspectief de revue.
Nu we het toch over vrouwen hebben… Onder het dak van H’ART Museum kom je tot en met 31 augustus meer over historische vrouwen te weten. Het adres Amstel nummer 51 herbergt ook Museum van de Geest en het Amsterdam Museum, dat met de tentoonstelling Vrouwen van Amsterdam een ode brengt aan 100 bekende en onbekende Amsterdamse vrouwen die de geschiedenisboeken nooit gehaald hebben. Museale objecten, persoonlijke voorwerpen en hedendaagse kunstwerken vertellen het verhaal van inspirerende kunstenaars, invloedrijke ondernemers, onvermoeibare activisten en toegewijde sleutelfiguren in volksbuurten. Via een combiticket kunnen alle tentoonstellingen in het gebouw worden bezocht.
Lezingen bij de tentoonstelling:
Woensdagochtend 23 april 10.00 uur in de Cultuurhoek Driebergen
Vrijdagochtend 25 april 10.00 uur in de Oosterkerk Zeist
Donderdagavond 8 mei 20.00 uur in de Oosterkerk Zeist
Inschrijven voor de lezing kunt u hier.
Link : Museum H’art Van Rembrandt tot Vermeer, meesterwerken van The Leiden Collection
