Spreker drs Marina Marijnen
Lezing: Thuis bij ter Borgh
Thuis bij de 17e-eeuwse familie Ter Borch werd iedere dag getekend en geschilderd.
Dit najaar kunt u kennis maken met de familie Ter Borch. In Museum de Fundatie worden 35 schilderijen en 75 werken op papier van deze productieve Zwolse kunstenaarsfamilie getoond. Niet alleen van vader en zoon Gerard, maar ook van Harmen (1638-1677), Mozes (1645-1667) en Gesina (1631-1690). Zij erfden de artistieke aanleg van hun vade, die zijn kroost aanmoedigde om dit talent te gebruiken. Thuis bij de familie Ter Borch werd dan ook iedere dag getekend; geen dag zonder lijn! Ook al is Gesina minder bekend, toch heeft vrijwel iedere museumbezoeker haar wel eens gezien. Zij stond model voor de mooi geklede dames in de genrestukken van haar halfbroer Gerard. Dat zij meer kon dan poseren bewijst het portret dat zij schilderde van haar broer Mozes. Het doek werd dit jaar op de TEFAF voor maar liefst 3 miljoen euro door het Rijksmuseum gekocht. Van haar hand worden ook pentekeningen en kleurrijke aquarellen getoond met goed getroffen, vaak humoristische alledaagse scènes. Grappig is de impressie van een echtelijke ruzie, waarbij een vrouw haar met een pook zwaaiende man met haar pantoffel te lijf gaat. Zoals veel 17e-eeuwse kunstenaars raakten De Ter Borchs in de 18e eeuw door een smaakverandering uit beeld, maar in de 19e-eeuw maakten zij hun comeback.
Benieuwd naar deze bijzondere artistieke familie? Kom ter voorbereiding op, of verdieping na je museumbezoek luisteren naar mijn lezing:
Woensdagochtend 15 oktober 10.00-12.00 uur Cultuurhoek
Woensdagavond 8 oktober 20.00-22.00 uur Oosterkerk
Vrijdagochtend 17 oktober 10.00-12.00 uur Oosterkerk
Kosten €16,50 Aanmelden kunt u hier.
Lezing: Jacoba van Heemskerck x Marie Tak van Poortvliet: alles gegeven
In deze lezing kijken we naar het kleurrijke werk van Jacoba van Heemskerck (1876-1923). De veelgehoorde bewering: achter elke belangrijke man staat een vrouw gaat ook op voor Jacoba. In deze tentoonstelling wordt de rol van haar vriendin Marie Tak van Poortvliet als mecenas, inspiratiebron en publiciste belicht.
In 1982 werd Van Heemskerck gepresenteerd als een herontdekking. Twintig jaar later is zij terug in het Haagse Kunstmuseum. Via het kubisme en het luminisme vond Van Heemskerck haar weg naar het expressionisme. De luministische fase wordt geïllustreerd met een doek uit 1910, waarin zij in korte felgekleurde toetsen Twee Bomen heeft neergezet.
Gaandeweg ging Van Heemskerck over tot abstrahering van de waargenomen werkelijkheid. Anders dan Mondriaan liet Heemskerck de realiteit nooit helemaal los. Beiden vonden inspiratie in het theosofische- en antroposofische gedachtegoed. Vanuit deze levenshouding zocht Jacoba middels contrastrijk kleurgebruik naar expressie van de innerlijke wereld.
Aan de hand van thema’s als vrouwenemancipatie, duurzaamheid, queerness en mentaal welzijn wordt het verhaal van de als pioniers gepresenteerde Jacoba en Marie geactualiseerd.
Op een foto onderscheiden beide vrouwen zich van andere dames door het dragen van een stropdas. Een subtiel feministisch statement.
Woensdagochtend 12 november 10.00 – 12.00 uur. Cultuurhoek
Woensdagavond 26 november 20.00 – 22.00 uur. Oosterkerk
Vrijdagochtend 14 november 10.00 – 12.00 uur. Oosterkerk
Kosten €16,50 Aanmelden kunt u hier.
Lezing: Constantin Brancusi
De roemeense boerenzoon en vagebond Constantin Brâncuși ontwikkelde zich eind 19e en begin 20e eeuw in Parijs tot een vooraanstaande beeldhouder. Hij kreeg les van Rodin en was bevriend met Modigliani.
Dit najaar staat het werk van Constantin Brancusi (1876-1957) centraal in Museum H’ART. Tijdens zijn leertijd in het atelier van Auguste Rodin ontdekte de Roemeense beeldhouwer dat inde schaduw van grote bomen niets groeit. Daarom sloeg hij zijnvleugels uit. Anders dan de traditionele werkwijze met uitgebreide voorstudies en punteermachines, ging Brancusi zijn materialen direct te lijf. Onder invloed van het Kubisme en de door Picasso en Braque ontdekte ‘primitieve’ Afrikaanse kunst ontwikkelde Brancusi een vereenvoudigde bijna abstracte vormentaal. De Kus, waarvan hij tussen 1907 en 1913 zes versies maakte, is daar een kernachtig voorbeeld van. Met zijn in marmer en metaal vertaalde fallische fantasieën baarde Brancusi in 1920 nogal wat opzien. Zijn als obsceen ervaren La Princesse X, dat hij presenteerde als het ‘portret’ van Prinses Marie Bonaparte, werd op de Salon des Independents verwijderd. Wegens zijn pure, van elke versiering ontdane beelden wordt Brancusi als de grondlegger van de moderne beeldhouwkunst beschouwd. In deze lezing schetst Marina een boeiend beeld van deze pionier van de moderne beeldhouwkunst.
Woensdagochtend 17 december 10.00 – 12.00 uur. Cultuurhoek Driebergen
Vrijdagochtend 12 december 10.00 – 12.00 uur. Oosterkerk Zeist
Woensdagavond 14 januari 2026 20.00 – 22.00 uur. Oosterkerk Zeist
Kosten €16,50 Aanmelden kunt u hier.
Lezing Jan Toorop; een artistieke zoektocht. Van 21 januari t/m 10 mei in Singer Laren.
In de zomers van de vroege twintigste eeuw was Jan Toorop (1858-1928) in het landelijke Domburg te vinden. Weg van de grote stad en de industrialisatie die elders oprukte. Sociaal geëngageerd schilderde Toorop het eenvoudige leven van hardwerkende boeren en struise boerinnen. Met zijn Zeeuwse- en latere symbolistische werken heeft hij naam gemaakt. Dat Toorop vrijwel alle avant-garde stromingen heeft ‘uitgeprobeerd’ is wellicht minder bekend. Begonnen in een realistische stijl, hanteerde hij soms ook een impressionistische, pointillistische en divisionistische toets. Toorop behoort met Van Gogh en Mondriaan tot de belangrijkste kunstenaars van de periode rond 1900. Deze lezing, gebaseerd op de Larense tentoonstelling, brengt zijn levenslange artistieke zoektocht in beeld.
Mijn favoriete werk is zijn ingestippelde impressie van zee en duinen bij Zoutelande. Waarom? Dat vertel ik in de lezing. Het is één van een reeks door Toorop gepointilleerde werken. Impressies van het Walcherse landschap, de zee en de mensen gevangen in het het Zeeuwse licht.
Vrijdagochtend. 6 maart 10.00 – 12.00 Oosterkerk, Zeist
Woensdagavond 18 maart 20.00 – 22.00 Oosterkerk, Zeist
Woensdagochtend 4 maart 10.00 – 12.00 Cultuurhoek, Driebergen
Kosten €16,50 Aanmelden kunt u hier.
Cultuurhoek Driebergen Adres: Engweg 14, 3972 JH Driebergen-Rijsenburg
Oosterkerk Zeist Adres: Woudenbergseweg 44, 3701 BC Zeist (ingang links)
